Natuurvriendelijke oevers zijn weelderig, natuurlijk ingerichte oevers met bloeiende planten waarin verschillende (water)dieren een plekje kunnen vinden. De oevers hebben een geleidelijke overgang van water naar land, die planten en dieren meer ruimte geven. Natuurvriendelijke oevers vormen een beschutte leefomgeving voor bijvoorbeeld insecten, kikkers, padden, kleine zoogdieren en vissen. De oever- en waterplanten zijn een prima plek om te schuilen, op te groeien, voort te planten en voedsel te vinden. Ook vogels als de rietzanger en karekiet voelen zich er thuis. Dit alles levert een belangrijke bijdrage aan de verbetering van de ecologische waterkwaliteit, mede vanwege de zuiverende werking van waterplanten.

Planning

De komende vijf jaar leggen we de natuurvriendelijke oevers in fases aan. Per fase wordt zo’n drie kilometer natuurvriendelijke oever gerealiseerd op verschillende locaties. In 2022 starten we met het aanleggen van 3 kilometer natuurvriendelijke oevers in het Westerpark, Buytenpark, Zonneberg en Zalkerbos. Dit zijn niet de eerste natuurvriendelijke oevers die we in de stad aanleggen. Er liggen al veel natuurvriendelijke oevers in Zoetermeer.

Op onderstaande kaart ziet u de gebieden waar de komende jaren tot en met 2025 natuurvriendelijke oevers gaan komen.

• In het noordelijk deel van het Westerpark worden tussen de bestaande natuurvriendelijke oevers nieuwe natuurvriendelijke oevers bijgemaakt.
• Ook in het Buytenpark worden op verschillende locaties extra natuurvriendelijke oevers aangelegd. Hier is voldoende ruimte om met flauwe oevers te werken, afgewisseld met poelen en inhammen.
• Bij de Zonneberg in Meerzicht wordt het gras rondom de waterpartij al op een natuurvriendelijke manier onderhouden. Daar komt nu ook een natuurvriendelijke oever bij met een knuppelpaadje naar het bankje dat aan de oever staat.
• Ook bij het Zalkerbos wordt een natuurvriendelijke oever aangelegd.

De schetsontwerpen van de natuurvriendelijke oevers zijn hieronder per locatie bijgevoegd als bijlage. In het Keuzeschema (ook bijgevoegd) staat welke afwegingen per locatie zijn genomen om tot het ontwerp te komen.

Participatie

We hebben aan bewoners en vissers gevraagd om een reactie te geven op de plannen en suggesties en ideeën aan te leveren voor bijvoorbeeld een vissteiger of extra bankjes. Reageren kon tot 10 september 2021. De reacties kunnen we grofweg indelen in de thema’s vissen, recreatie en beheer van de oever.

BEKIJK DE REACTIES

Vanuit vissers werd vooral aandacht gevraagd voor het goed onderhouden van de steigers. Voor de recreatie in het algemeen kregen we opmerkingen over het behouden van knotwilgen aan het Zalkerbos, het plaatsen van meer bankjes en vuilnisbakken en de aanleg van drijvende steigertjes die het makkelijker maken om te varen met bootjes of te suppen op het water. Verder werd qua beheer van de oever aandacht voor de dieren gevraagd, het onderhoud van de oever en aandacht voor woekerend riet.

De gemeente zal de op- en aanmerkingen op de plannen meenemen in de verdere uitwerking van de natuurvriendelijke oevers.

Onderhoud

Onderhoud van een natuurvriendelijke oever (zoals maaien, opschot van bomen en struiken verwijderen en uitkrabben) is nodig om de ontwikkeling van de gewenste oevervegetatie bij te sturen. Als we niet maaien en de jonge struiken en bomen (opschot) niet verwijderen groeit de oever ‘dicht’ met ongewenste vegetatie. Daarnaast is het nodig de oever af en toe uit te krabben. Dit betekent dat we bladeren en bagger, wat zich in de loop van de tijd tussen het riet verzamelt, weghalen. Hierdoor voorkomen we dat de oever verlandt (het water grond wordt) en houden we voldoende water in de oever.

Rijnland en de gemeente werken samen om afspraken te maken over het beheer- en onderhoud van de oevers in Zoetermeer. Het is belangrijk om deze afspraken vast te leggen in beheer- en onderhoudsplannen. Daarom vormt ook deze planvorming onderdeel van dit project.